بوم مدل کسبوکار برای ایده‌های اجرا نشده‌ی روی کاغذ که لبریز از اما و اگرهای پرهزینه‌اند، اگرچه نقشه همه راه نیست، به زعم کسانی که موفقیتی را در این مسیر تجربه کرده یا تخصصی دارند، بهترین نقطه شروع یک کسبوکار اینترنتی است. اعتبار این مبحث عمدتا برگرفته از کتاب تاثیرگذار الکساندر استرو والدر و ایو پیگنیور تحت عنوان خلق مدل کسبوکار و همچنین مربیان و کاربرانی است که تجربیات ارزشمند خودشان را صادقانه با ما به اشتراک گذاشتند. در پایان این مبحث می‌توانید یک ساختار بصری ساده و قابل فهم از ایده‌ای که تصمیم به پیاده‌سازی دارید را در قالب بوم کسبوکار اجرا کنید. اگر هنوز شروع نکرده‌اید، در آغاز راه هستید یا کسب‌وکارتان به پایداری مالی کافی نرسیده است، این مرحله اولین قدم اصولی است.
بوم مدل کسبوکار (Business Model Canvas) چیست؟
ساختاری است که بر خلاف روش‌های قدیمی‌تر (مثل طرح کسبوکار) از طریق ترسیم و در کنار هم قرار دادن عناصز مهم و تاثیرگذار در یک کسبوکار اینترنتی، روند درآمدزایی از یک ایده را به شکلی شبیه‌سازی می‌کند که بنیانگذار در یک نمایه کلی قادر است بدون نیاز به ورق زدن دهها صفحه مطلب یا آمار مشتریان اصلی خود را شناسایی کند، ارزش واقعی کسبوکار را شناخته و مسیر درآمدزایی را با سرعت بیشتری طراحی نماید.
طرح کسبوکار بهتر یا بوم مدل کسبوکار؟
طرح کسبوکار با بوم کسبوکار کاملا متفاوت از هم‌اند اما از آن جهت که به موازات یکدیگر می‌تواند چشم‌انداز تجاری یک کسبوکار – از نوع اینترنتی یا غیراینترنتی – را نشان دهند در کنار هم یا به جای هم به کار گرفته می‌شوند. طرح کسبوکار (Business Plan) سندی است که به بیان با ارائه جزئیات دقیق ضمن تشریح موقعیت فعلی، به بررسی نیازها ، انتظارات و نتایج قابل پیش‌بینی در کسبوکار به صورت مکتوب می‌پردازد. اما در بوم کسبوکار چیزی مکتوب و مستند نمی‌شود همچنین خبری از جزئیات دقیق و پیچیده آماری نیست و تأکید بیشتر بر روی انعطاف‌پذیری نوع ارائه است. طرح کسبوکار و بوم کسبوکار اگرچه به جای هم معرفی یا به کاربرده می‌شود جایگزین یکدیگر نیست.
چرا عنوان طراحی بوم است؟
در بوم کسبوکار از واژه طراحی (Designing) برای اجرا استفاده می‌شود چون واقعا هم طراحی است. در این ترسیم ساده شگفت‌انگیز،شما بر خلاف طرح کسبوکار نیاز به کاغذ A4 نوشتن‌های زیاد، نرم‌افزار اداری Word و پرینتر ندارید. بلکه به یک بوم، تحته سفید یا مقوای بزرگ (حداقل در ابعاد ۷۰*۵۰ سانتیمتر) نیاز دارید که جایی به دیوار نصب کرده یا روی یک میز ثابت قرار دهید تا دسترسی و دید کافی به آن داشته باشید. در ادامه این تابلو با ماژیک – یا هر وسیله دیگر نوشتاری – به بخش‌هایی که در ادامه ذکر می‌کنیم تقسیم شده و مطالب روی چسبانده می‌شود. (نوشته نمی‌شود)
بوم کسبوکار از چه بخش‌های تشکل شده است:
- بخش مشتریان: کسانی که قرار است محصول یا خدمات خلق شده در کسبوکار شما را خریداری کنند در این بخش معرفی می‌شوند.
- ارزش‌های پیشنهادی: ارزش‌های پیشنهادی مواردی هستند که باعث خواهد شد مشتریان خدمات شما را ترجیج داده و به شما وفادار بمانند. مزیت‌هایی که کسبوکار شما را از سایر رقبا متمایز می‌کند در این بخش قرار خواهند گرفت.
- کانال‌های توزیع: مجراهای ارتباطی هستند که قرار است محصول یا خدمات ارئه شده درکسب‌وکار شما را به دست مشتریان برسانند.
- بخش ارتباط با مشتری: نوع ارتباط شما با مشتریان و تداوم این ارتباط یکی از عناصر کلیدی است که آینده کسبوکار به آن وابسته است. این بخش نحوه عملکرد این ارتباط را بیان می‌کند.
- جریان درآمدی: مهم‌ترین بخش و هدف اصلی کسبوکار درآمد است. جریان درآمدی مخرج مشترک تمام ارزشها و هزینه‌های خلق شده در کسبوکار شماست. حیات کسبوکار شما به نحوه تشریح و عملکرد این بخش وابسته است.
- منابع اصلی: ضرورت‌های مالی، انسانی، فیزیکی، تجهیزاتی و معنوی هستند که برای پیاده‌سازی ارزش‌های تعریف شده – در بخش اول – به آن نیازمند هستید.
- فعالیت‌های اصلی: فعالیت‌های اصلی اجراهای کلیدی هستند که باعث می‌شوند ارزشها و منابع اصلی تبدیل به خدمات یا محصول قابل فروش شود.
- شرکای کلیدی: قرار است با چه کسب و کارهایی و در چه زمینه‌هایی و چگونه شریک شوید؟ بدون شرکای تجاری توسعه و پایداری یک کسبوکار غیر ممکن است.
- هزینه‌ها: هزینه‌هایی که برای ایجاد، رشد، توسعه و پایداری کسبوکار پیش‌روی شماست در این بخش تشریح می‌شود.
شروع تقسیم و ترسیم
بوم مدل کسبوکار به ۹ بخش اصلی تقسیم شده که هر کدام از این قسمت‌ها نشان دهنده یک بخش از ساختار کسبوکار شما خواهد بود. بوم، تحته وایت‌برد یا مقوای خودتان را مانند تصویر زیر تقسیم‌بندی کنید. شما مستقیما روی بوم چیزی نمی‌نویسید بلکه از طریق کاغذ‌های کوچک یادداشت چسب‌دار (استیکر)، مطالب خودتان را روی بوم در جای خودش می‌چسبانید. از استیکرهای رنگی و نستبا کوچک استفاده کنید. تصاویر این مطلب نحوه تقسیم‌بندی بوم و یک بوم بعد از نصب استیکرها را نشان می‌دهد. این استیکرهای کوچک باعث خواهد شد از نوشت مطالب طولانی و اضافه خودداری کرد، در عین انعطاف‌پذیری یک مطلب را در بخش‌های مختلف به سرعت جابجا کنید. در بخش بعدی به تشریح تقسیم بندی و نحوه ورود اطلاعات خواهیم پرداخت. به تقسیم‌بندی ذکر شده در تصویر بالا در حال حاضر هیچ عنون یا بخش دیگری اضافه نکنید. تا پایان این آموزش از همین استاندار پیروی خواهیم کرد و در بخش‌های بعدی به مراحل پیشرفته خواهیم پرداخت.
مثل همیشه عالی هستید. خوشحالم که بالاخره یکی تصمیم گرفت به جای تعریف و توصیف بوم کسب و کار اون عملا آموزش بده.
عکسااصلابازنمیشه چطوری بفهمم الان که بایدچطوری اصلاطراحی کنم وقتی گفتیدمثل عکس ولی عکسی موجودنیست